- سه شنبه ۳ اسفند ۱۳۹۵ - ۰۰:۴۴
- کد خبر : 6522
- امنیتی و دفاعی » شهادت » فرهنگ
عملیات خیبر یکی از مهمترین عملیات‌های جنگ ۸ ساله بود و تعدادی از سرداران سپاه اسلام از جمله شهید حاج محمد ابراهیم همت در این عملیات به لقاء الهی شتافتند. نام عملیات : عملیات خیـبـر رمز عملیات : یا رسول الله هدف عملیات : انهدام نیروهای سپاه سوم عراق، تامین جزایر مجنون شمالی و جنوبی، […]
عملیات خیبر یکی از مهمترین عملیات‌های جنگ ۸ ساله بود و تعدادی از سرداران سپاه اسلام از جمله شهید حاج محمد ابراهیم همت در این عملیات به لقاء الهی شتافتند.
نام عملیات : عملیات خیـبـر
رمز عملیات : یا رسول الله
هدف عملیات : انهدام نیروهای سپاه سوم عراق، تامین جزایر مجنون شمالی و جنوبی، ادامه تک از جزایر و محور طلائیه به سمت نشوه و الحاق به نیروهایی که از محور زید به دشمن حمله می کردند.
منطقه عملیاتی : شرق رودخانه دجله و داخل هورالهویزه
تلفات دشمن : ۱۶۱۴۰ کشته زخمی
ارگان‌های عمل‌کننده:
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در جزایر مجنون و هورالهویزه و ارتش جمهوری اسلامی در پاسگاه زید.
تاریخ آغاز عملیات : ساعت ۲۱:۳۰ روز ۳/۱۲/۱۳۶۲
نتایج عملیات : آزاد سازی منطقه ای به وسعت ۱۰۰۰ کیلومتر مربع در هور، ۱۴۰ کیلومتر مربع در جزایر مجنون (که دارای حوزه‌های نفتی زیرزمینی بود ) و ۴۰ کیلومتر مربع در طلاییه
مقدمه
پس از فتح خرمشهر و عقب نشینی سراسر ارتش عراق، دشمن برای دست یابی به پدافند مطمئن تدابیری به کار بست؛ به گونه ای که در مناطق کوهستانی، ارتفاعات مرزی را همچنان در اشغال خود نگه داشت؛ و در مناطق پست، با به کارگیری موانع مصنوعی موقعیت خود را تحکیم بخشید. در عین حال، دشمن از موانع طبیعی نیز به منظور ایجاد اطمینان بیشتر بهره می گرفت. در این میان، رودخانه عریض اروند و منطقه وسیع هورالعظیم از نگرانی دشمن نسبت به تهاجم قوای ایران کاسته بود. این موضوع در منطقه هورالعظیم بیشتر مشهود بود، به طوری که دشمن هیچ گونه مانعی را برای ایجاد پدافند در غرب این منطقه در نظر نگرفته بود. عراق هرگز نمی پنداشت آب گرفتگی وسیع هورالعظیم برای نیروهای پیاده ایران قابل عبور باشد؛ و نیز گمان نمی کرد قوای مسلح ایران تلاش اصلی خود را در این منطقه قرار دهند.
هم چنین عراق در سال های سوم و چهارم جنگ تاکتیک های جدیدی اتخاذ کرد، که طبعا نیازمند به کارگیری تاکتیک ها و تدابیر جدید بود. به منظور برهم زدن معادله نظامی جنگ به نفع جمهوری اسلامی و به دست گرفتن ابتکار عمل، منطقه هور با سه ویژگی انتخاب گردید:
۱- ضعف و ناتوانی دشمن در عملیات آبی – خاکی.
۲- سرعت عمل.
۳- غافلگیری.
منطقه هور با توجه به تجارب به دست آمده از عملیات رمضان تا والفجر ۴ و با در نظر گرفتن توان خودی و دشمن، و نیز نقش زمین و تاثیر گذاری آن، انتخاب شد. نظر به راکد بودن نسبی آب هور و وسعت بیش از اندازه آن، که طبعاً منجر به طولانی شدن عقبه های نیروهای خودی می شد و نیز فقدان زمین مناسب جهت قدرتمندی و قابلیت های نیروهای خود (پس از عملیات رمضان تا قبل از خیبر)، از جمله شرایط و عواملی بود که موجب می شد دشمن تصور عملیات گسترده را از طرف هور نداشته باشد و همین تصور باعث گردید که عراق، از جزایر مجنون شمالی و جنوبی و شرقی دجله تنها با چند گردان پدافند نماید.
در این میان، اجرای عملیات والفجر مقدماتی در منطقه شمال هور، به رغم نتایج غیرمطلوب آن، نتیجه ای بزرگ – هر چند غیر مستقیم – بر جای گذارد. عملیات در منطقه چزابه، شناسایی موقعیت ضعیف دشمن در منطقه هور را در پی داشت.
فرماندهان سپاه پاسداران که به مناسبت عملیات والفجر مقدماتی در آن منطقه حضور یافته بودند، با مشاهده نقاط ضعف دشمن، سریعاً به طراحی عملیات خیبر پرداختند و با استفاده از تجربه حاصل از عملیات والفجر مقدماتی، ضریب امنیت را شدت بخشیده و رعایت حفاظت اطلاعات را اصل قرار دادند. مضافاً به این که دو نکته مهم دیگر در دستور کار قرار گرفت. نکته اول، فعالیت های شناسایی بود که با توجه به رعایت اصل حفاظت، به نیروهای بومی سپاه خوزستان واگذار شد.
نکته دوم، تغییر در سازمان رزم سپاه پاسداران و ایجاد قابلیت عملیات آبی – خاکی بود که باید متحقق می شد ، بر همین اساس، یگان دریایی سپاه (قرارگاه نوح) تشکیل شد. در عین حال، برای جلوگیری از هوشیاری دشمن، قرارگاه دریایی سپاه در بوشهر فعال گردید تا به این وسیله تلاش جدید به منظور افزایش فعالیت در خلیج فارس تلقی گردد.
عملیات خیبر؛ نخستین عملیات آبی- خاکی
پس از عملیات رمضان، دو منطقه رملی« فکه» و منطقه آب گرفته« هور» برای نبرد با ماشین جنگی عراق مدنظر قرار گرفت.
به همین دلیل، عملیات والفجر مقدماتی در «فکه» و «خیبر» در هور طرح‌ریزی شده و به اجرا درآمد. طی دوره تعقیب متجاوز که از تیرماه ۶۱ آغاز شده بود، یکی از تدابیر مهم، بدست گرفتن ابتکار عمل بود و بر همین اساس فرماندهان ایرانی در تلاش برای شناسایی نقاط ضعف دشمن برآمدند.
یکی از نتایج این تلاش، شناسایی منطقه هورالهویزه و انتخاب این آبگرفتگی گسترده برای ضربه زدن به قوای دشمن بود. به همین منظور، قرارگاه «نوح۷)») سپاه پاسداران برای انجام نخستین عملیات بزرگ آبی- خاکی ایران تشکیل شد. عملیات «خیبر» با ۲۲۰ گردان سپاه و پاسداران در هورالهویزه و جزایر مجنون و ۶ گردان از ارتش در پاسگاه زید با سازماندهی قرارگاه‌های عملیاتی «نجف» و «کربلا» و پشتیبانی قرارگاه نوح(۷) در ساعت۲۱ و ۳۰ دقیقه روز ۳ اسفندماه ۱۳۶۲ و با رمز «یا رسول الله۹)») آغاز شد.
هور منطقه‌ای همسطح با دریا است. در برخی نقاط سطح آب دو تا سه متر بالاتر از سطح دریا می‌باشد. این گونه مناطق در مسیر رودخانه‌های دائمی و فصلی به وجود می‌آیند. منطقه عملیاتی خیبر در شرق رودخانه «دجله» و درون «هورالعظیم» واقع شده بود و از شمال به «العزیز» و از جنوب به «القرنه»، «طلاییه» و یک محور در «پاسگاه زید» در محدوده‌ای به گستره ۱۰۰ کیلومتر مربع می‌رسید.
در داخل این گستره دو جزیره «مجنون»، دکل‌های فشارقوی برق، دکل‌های تقویتی رادیو و تلویزیون، تأسیسات و کارخانه‌های کاغذسازی و چاه‌های نفت عراق قرار داشت. همچنین در حاشیه دجله حدود پنجاه روستا وجود داشت که در هنگام عملیات خیبر همگی خالی از سکنه غیرنظامی بود. قرار بود که نیروهای عمل کننده با عبور و پیشروی در هور، بصره را از سمت شمال تهدید کنند. البته پیش از در نظر گرفتن و رسیدن به چنین اهدافی، چند عملیات انحرافی و فریب، از جمله تحریرالقدس در بلندی‌های شرقی سد دربندیخان عراق، والفجر ۵ در منطقه کوهستانی چنگوله و والفجر ۶ در منطقه چزابه به اجرا درآمده بود.
سازماندهی رزمی نیروهای عمل کننده ایران در این عملیات شکل تازه‌ای به‌خود گرفت، به این ترتیب که نیروی زمینی ارتش با یگانهای تحت امر خود و با استعداد دو لشکر پیاده، ۲ لشکر زرهی و یک تیپ هوابرد از محور «زید» و نیروهای سپاه‌پاسداران با دو لشکر پیاده و یک تیپ زرهی در همین محور و ۹ لشکر، ۶ تیپ پیاده و ۳ تیپ زرهی از هور و طلاییه در محور اصلی وارد عمل شدند.
علاوه بر این، سپاه در این محور عملیات فریب خود را با ۵ تیپ و یک لشکر به انجام رساند. در مرحله نخست، عملیات به طور همزمان از سراسر محورها آغاز شد و پیشروی با سرعت عمل و غافلگیری دشمن همراه بود. هر چند در محور زید پیشروی چندانی میسر نشد، اما در محور هور که خود به چهار محور فرعی العزیز، القرنه، جزایر مجنون و طلاییه تقسیم می‌شد، بیشتر اهداف حاصل شد.
این پیشروی آن چنان قوی بود که در روز چهارم گروهی از رزمندگان به شهر القرنه پا گذاشتند و مردم شیعه‌نشین با قربانی کردن گوسفند به پیشواز آنان آمدند. در محور شمالی عملیات (العزیز) رزمندگان توانستند خود را به رودخانه دجله رسانده و تردد خودروهای راه بصره- بغداد را قطع کنند. دو جزیره مجنون نیز به راحتی دور خورده و به دست قوای ایرانی افتاد.
از نکات ویژه و برجسته این عملیات پرواز چرخبال‌های ایرانی برفراز دو جزیره مجنون بود. در مرحله دوم محور جزایر مجنون و طلاییه به منظور الحاق و پیشروی به سمت «نشوه» در نظر گرفته شد، اما بنا به عللی پیشروی صورت نگرفت و دشمن به طور گسترده‌ای به استفاده از انواع بمبهای شیمیایی پرداخت. با توجه با این که در این عملیات آبی- خاکی کوتاه‌ترین فاصله از خط مقدم خودی تا خشکی ۱۳ کیلومتر بود، امکان پشتیبانی زمینی و بهره‌گیری از یگان تازه تاسیس شده نیروی دریایی سپاه وجود نداشته و تلاش هوانیروز هم پاسخگوی نیازمندی‌های نیروهای خط شکن و پدافندی نبود و با وجود استفاده عراق از مواد شیمیایی و پاتک‌های فراوان، تنها دو جزیره مجنون حفظ و تثبیت شدند، ضمن آنکه «محمد ابراهیم همت» فرمانده لشکر ۲۷ محمد رسول الله(۹) سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در جریان دفع پاتک دشمن به جزایر مجنون به شهادت رسید.
در مرحله سوم عملیات که بیشتر به منظور دفع فشارهای دشمن به جزایر مجنون جنوبی به اجرا درآمد، طی ۷۲ ساعت پاتک، نیروهای عراق نزدیک به یک میلیون گلوله توپ و خمپاره شلیک کردند که نشان از حساسیت و تمرکز قوای دشمن بر این مناطق بود. در نتیجه سه مرحله عملیات خیبر بیش از ۲۳ یگان دشمن از ۲۰ تا ۱۰۰ درصد متلاشی گردیده و تعداد ۱۶۱۴۰ تن از نیروهای دشمن‌کشته، زخمی و اسیر شدند که در میان اسرا علاوه بر افسران، درجه داران و سربازان جیش‌الشعبی عراق، تعدادی غیرنظامی از کشورهای مصر، سودان، مراکش و سومالی نیز وجود داشتند.
افزون بر این، ۳۳۰ دستگاه تانک و نفربر، ۶ فروند هواپیما، ۹ فروند چرخبال و ۲۰۰ دستگاه خودرو و شمار زیادی از انواع سلاح‌های سبک و سنگین دشمن منهدم گردید. در مجموع این عملیات در منطقه‌ای به وسعت ۱۱۸۰ کیلومتر انجام شد که جزایر مجنون به مساحت ۱۶۰ کیلومتر مربع همراه با ۵۰ حلقه چاه نفت و چندین روستا از جمله مناطق آزادشده در این عملیات می‌باشند.
در میان غنایم به دست آمده از دشمن علاوه بر دستیابی به چاه‌های نفت منطقه با ذخیره میلیون‌ها بشکه نفت، ۴۲ تانک ونفربر زرهی، ۲۵۰ خودرو، ۱۹ عراده توپ صحرایی (دوربرد)، ۳۰ عراده توپ ضدهوایی و ۱۲۰ دستگاه مهندسی به چشم می‌خورد.
در ابتکار شناسایی و برنامه ریزی برای این عملیات می‌توان از شهید حسن باقری قبل از شهادت در شناسایی هور و ادامه آن توسط علی هاشمی نام برد. در این عملیات حمید باکری و تقی یاغچیان به شهادت رسیدند.
اهداف عملیات
هدف از عملیات خیبر عبارت بود از انهدام نیروهای سپاه سوم عراق، تامین جزایر مجنون شمالی و جنوبی، ادامه تک از جزایر و محور طلائیه به سمت نشوه و الحاق به نیروهایی که از محور زید به دشمن حمله می کردند. در نظر بود که خشکی شرق دجله از طریق هور تصرف شود تا دشمن نتواند از سمت شمال سپاه سوم را تقویت کند.
منطقه عملیات
منطقه عملیاتی که در شرق رودخانه دجله و داخل هورالهویزه واقع شده است، از شمال به العزیر و از جنوب به القرنه – طلائیه محدود می گردد.این منطقه دارای دو نوع طبیعت متفاوت است: هور و خشکی. قسمت خشکی، که حداقل عرض آن ۸ کیلومتر و حداکثر ۱۰ کیلومتر است، توسط دو هور بزرگ – هورالهویزه در شرق و هورالحمار در غرب آن – احاطه شده است.
هم چنین، منطقه مذکور توسط رودخانه دجله به دو قسمت شرقی – غربی تقسیم می شود که ۳/۴ آن در شرق رودخانه قرار دارد. جاده مواصلاتی عماره – بصره نیز در غرب رودخانه واقع است.
در داخل منطقه مزبور جزایر شمالی و جنوبی مجنون واقع است. هم چنین تاسیسات دیگری وجود دارد که عبارتند از: دکل های برق، دکل های تقویتی رادیو و تلویزیون، تاسیسات و کارخانجات کاغذ سازی، چاه های نفت و …
هور منطقه ای است هم سطح دریا که در بعضی مناطق سطح آب آن ۲ تا ۳ متر بالاتر از آب دریاست و به طور کلی نسبت به مناطق هم جوار گود می باشد و در مسیر رودخانه های قدیمی و دایمی به وجود می آید و دارای روییدنی هایی به شرح زیر است:
۱- نی با ارتفاع ۲ تا ۷ متر که عمدتاً در جاهای عمیق می روید.
۲-بردی(۱) که معمولاً ارتفاع آن بین ۱ تا ۲ متر است.
۳- چولان(۲) که در جاهای کم عمق می روید و ارتفاع آن کمتر از ۵۰ سانتی متر است.
به علت پوشش فشرده سطح هور از نی، بردی و چولان، تردد در آن تنها از معابری خاص (آبراه ها، نهر ها و یا محل عبور حیوانات وحشی) امکان پذیر است.
علت انتخاب هور
علاوه بر آنچه قبلاً ذکر شد، علت انتخاب هور به لحاظ عوامل زیر بود:
۱- پرهیز از تک جبهه ای (حمله رویاروی و مستقیم به دشمن را تک جبهه ای می گویند.)
۲- حمله به جناح دشمن؛ شکل حضور دشمن در منطقه شرق بصره به گونه ای بود که الحاق نیروهای خودی در طلائیه و سپس رسیدن به عقبه دشمن در نشوه، جناحی عمده از دشمن به تصرف در می آمد که تزلزل خطوط دشمن را در پی داشت.
۳- عدم تصور دشمن نسبت به انجام عملیات در هور.
۴- بکر بودن منطقه.
۵- غیرممکن بودن مانور زرهی برای دشمن.
استعداد دشمن
منطقه مورد نظر برای عملیات در حوزه استحفاظی سپاه سوم عراق قرار داشت و در جریان عملیات یگان های زیردر این منطقه حضور یافتند:
الف – یگان های پیاده :
تیپ های ۳، ۵، ۱۱، ۱۸، ۶۰۵، ۷۰۲، ۷۰۴، ۹۳، ۹۵، ۹۶، ۷۰۱، ۵۰۱، ۳۵، ۴۱۹، ۱۰۸، ۱۱۳، ۴۲۷، ۳۶، ۲۲، ۲۳، ۲۸، ۴۱۸، ۴۲۲، ۱۹ پیاده.
ب – یگان های رزهی:
تیپ های ۳۰، ۱۶، ۶، ۵۶، ۱۴، ۲۶ و ۳۷ زرهی و تیپ ۵۵ مختلط.
ج – یگان های مکانیزه:
تیپ های ۲۵، ۸، ۲۷، ۱۵ و ۲۰ مکانیزه.
د – گارد مرزی و گارد ریاست جمهوری:
تیپ های ۵، ۸ و ۱۱ گارد مرزی و یک تیپ از گارد ریاست جمهوری.
هـ – نیروی مخصوص:
تیپ ۶۵٫
و – جیش الشعبی و کماندو:
بیش از ۱۰ گردان.
ز – توپخانه:
حدود ۳۰ گردان.
قوای خودی
هدایت و فرماندهی عملیات بر عهده قرارگاه مرکزی خاتم الانبیا صلی الله علیه و آله وسلم بود. دو قرارگاه اصلی (کربلا و نجف) و پنج قرارگاه فرعی (نصر، حنین، بدر، حدید و فتح) تحت امر قرارگاه مرکزی بودند. یگان های عملیاتی نیز به شرح ذیل بود:
الف – سپاه پاسداران:
لشکرهای ۵ نصر، ۸ نجف اشرف، ۳۱ عاشورا، ۱۹ فجر، ۴۱ ثارالله، ۱۷ علی ابن ابی طالب علیه السلام، ۱۴امام حسین علیه السلام، ۲۷ محمد رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم و ۷ ولی عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف)
تیپ های مستقل ۱۵ امام حسن علیه السلام، ۱۰ سید الشهداعلیه السلام، ۴۴ قمر بنی هاشمعلیه السلام، ۳۳ المهدی (عج)، ۱۸ الغدیر و ۲۱ امام رضاعلیه السلام.
تیپ های مستقل زرهی ۷۲ محرم، ۲۰ رمضان و ۲۸ صفر.
یگان دریایی(قرارگاه نوح)
در مجموع، سپاه پاسداران ۲۲۰ گردان عملیاتی در اختیار داشت و استعداد توپخانه آن نیز ۷ گردان بود.
ب – ارتش جمهوری اسلامی:
لشکر های پیاده ۷۷، ۲۱، ۲۸ و ۵۵٫
لشکرهای زرهی ۸۱، ۱۶ و ۹۲٫
قرارگاه خاتم الانبیاءصلی الله علیه و آله وسلم به عنوان قرارگاه مرکزی:
قرارگاه نجف تحت فرماندهی قرارگاه خاتم الانبیاء صلی الله علیه و آله وسلم فرماندهی قرارگاه های فرعی را به عهده داشت:
قرارگاه نصرهدایت لشکر ۵ نصر و تیپ ۱۵ امام حسنعلیه السلام را به عهده داشت.
قرارگاه حدید هدایت تیپ ۴۴ قمر بنی هاشم و تیپ ۲۱ امام رضا علیه السلام را به عهده داشت.
قرارگاه فتح هدایت لشکر ۲۷ محمد رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم و تیپ ۳۳ المهدی (عج)+ تیپ ۱۸ الغدیر را به عده داشت.
قرارگاه حنین هدایت لشکر ۱۷ علی ابن ابی طالب علیه السلام و لشکر ۴۱ ثارالله و تیپ ۱۰ سیدالشهداعلیه السلام را برعده داشت.
قرارگاه بدر هدایت لشکر ۸ نجف، لشکر ۳۱ عاشورا، لشکر ۱۹ فجر را به عهده داشت.
قرارگاه کربلا هدایت نیروهای زیر را به عده داشت.
از ارتش لشکرهای ۷۷، ۲۱ و ۲۸ پیاده و لشکر ۸ زرهی.
از سپاه لشکر ۱۴ امام حسین علیه السلام، ۷ ولی عصر (عج) و تیپ زرهی ۷۲ محرم.
لازم به ذکر است که لشکر ۱۶ و ۹۲ زرهی ارتش در حین عملیات به کار گرفته شدند.
طرح عملیات
دو قرارگاه کربلا و نجف ماموریت داشتند ضمن تامین اهداف محوله، روی پل دوعیجی در شمال نشوه (غرب نهر کتیبان) الحاق کرده و سپس به سوی بصره ادامه عملیات دهند.
قرارگاه کربلا می بایست با عمل ازمحور زید و چسبیدن به نهر کتیبان جهت مسدود کردن منطقه ورودی دشمن در دو عیجی اقدام می کرد. قرارگاه نجف نیز پس از دستیابی به العزیر و القرنه و تصرف جزایر مجنون و الحاق به طلاییه، جهت بازکردن جاده طلاییه – نشوه که تنها امید برای ادامه عملیات و انتقال نیرو و مهمات بود، اقدام نماید. یگان های تحت امر این قرارگاه می باید با عبور از طلاییه به سمت نشوه و تامین آن در پل دوعیجی به قرارگاه کربلا(نیروهای ارتش)ملحق می شدند. قرارگاه نجف برای تصرف اهداف خود به تشکیل پنج قرارگاه فرعی (نصر، بدر، حنین، حدید، فتح) مبادرت می ورزید.
قرارگاه دیگری با نام نوحعلیه السلام وظیفه ترابری دریایی و پشتیبانی یگان های عمل کننده را برعهده داشت.
شرح عملیات
نکته قابل توجه قبل از آغاز تک، حضور گسترده نیروهای مانور قدس در مناطق عملیاتی، پس از انجام مانور در مراکز مختلف شهرستان ها بود. علاوه بر این، با توجه به مانور قدس و تهدید و اقدامات جنون آمیز دشمن و حمله موشکی به دزفول و بمباران شهرهای کرمانشاه، ایلام، رامهرمز و …، جو کلی جنگ در کشور، شکل خاصی به خود گرفته بود.
عملیات در ساعت ۲۱:۳۰ روز ۳/۱۲/۱۳۶۲ با رمز یا رسول الله آغاز شد. در مرحله اول نیروهای قرارگاه نجف با تهاجم سراسری در مناطقی همچون تنگه و شهر القرنه، جاده بصره – العماره و نیز جزایر شمالی و جنوبی مجنون استقرار یافتند. در این میان، قرارگاه کربلا که در محور زید وارد عمل شده بود، با به دست آوردن کمترین موفقیت موجب بازگشت یگان های ارتش به مواضع قبلی خود شد.
در مرحله دوم عملیات، دو تلاش اصلی در محور جزایر مجنون و طلاییه به منظور الحاق و سپس پیشروی به سمت نشوه در نظر گرفته شد؛ بنا به عللی پیشروی انجام نشد. در مقابل، دشمن به تدریج خود را بازیافته و پس از کشف اهداف عملیات و محورهای اصلی تک، تلاش اصلی خود را ابتدا روی پاکسازی حوالی جاده بصره – العماره گذارد و سپس روی طلاییه متمرکز شد.
در ادامه عملیات، پس از آن که محور زید با عدم موفقیت مواجه شد، لشکر ۱۴ سپاه پاسداران که تحت امر قرارگاه کربلا (ارتش) بود، آزاد شده و به همراه لشکر ۲۷ ماموریت طلاییه را به عهده گرفت. در آن شب نبردی سخت درگرفت که تا صبح به طول انجامید . در این میان، فشار دشمن همچنان ادامه داشت و با آن که محور جاده طلاییه – به طول ۶ کیلومتر– در اختیار نیروهای خودی بود، لیکن وسعت کم منطقه مانور از یک سو و آتش انبوه و بسیار زیاد دشمن از سوی دیگر، امکان پیشروی الحاق با محور جزایر مجنون را ناممکن ساخته بود. به همین خاطر از ادامه عملیات در طلاییه صرف نظر شد و به این ترتیب اهداف عملیات خیبر به حفظ جزایر مجنون محدود شد.
بر همین اساس و با توجه به فشارهای دشمن، مرحله سوم عملیات به منظور تثبیت موفقیت خودی در جزایر انجام شد. دشمن که هر گونه حضور نیروهای ایرانی در هور را خطری برای جاده بصره – العماره می دانست با اجرای آتش شدید و توان پیاده وزرهی می کوشید جزایر مجنون را بازپس گیرد. این در حالی بود که نیروهای خودی خسته از چند روز جنگ، نداشتن عقبه نزدیک و نیز عدم حمایت آتش توپخانه، به مقاومت خود ادامه می دادند. متقابلاً، دشمن با تمرکز صدها قبضه توپ روی جزایر و بمباران مداوم آن ها با هواپیما و نیز در اختیار داشتن عقبه خشکی با واحدهای زرهی خود فشارهای متعدد و طاقت فرسایی را وارد می ساخت.
به رغم وضعیت یاد شده، نیروهای خودی می کوشیدند به هر صورت ممکن جزایر را حفظ نمایند. براین اساس، سپاه پاسداران با تمام استعداد خود جهت دفع تهاجم دشمن و حفظ جزایر در آن جا استقرار یافت.
نهایتاً دشمن که در مقابل خود مقاومتی غیر قابل تصور و پیش بینی مشاهده می کرد، به تدریج از بازپس گیری جزایر ناامید شد و به تحکیم مواضع پدافندی خود مبادرت ورزید.
نتایج عملیات
عملیات خیبر که به آزاد سازی منطقه ای به وسعت ۱۰۰۰ کیلومتر مربع در هور، ۱۴۰ کیلومتر مربع در جزایر مجنون و ۴۰ کیلومتر مربع در طلاییه انجامید، موجب افزایش عزم بین المللی در جهت کنترل ایران و جلوگیری از شکست عراق گردید؛ به گونه ای که از تاریخ ۳/۱۲/۱۳۶۲ (زمان آغاز عملیات خیبر) تا تاریخ ۳۰/۷/۱۳۶۳ تعداد ۴۷۴ طرح صلح از سوی ۵۴ کشور مختلف جهان ارایه شد. شورای امنیت سازمان ملل نیز در تاریخ ۱۱/۳/۱۳۶۳ قطع نامه ۵۵۲ خود را در خصوص پایان دادن به جنگ ایران و عراق تصویب نمود. این در حالی بود که هیچ یک از قطع نامه و طرح های مذکور نظر ایران را تامین نمی کرد.
هم چنین، در این عملیات فرماندهان جنگ به اهمیت تاثیر تجهیزات دریایی و آبی – خاکی برای کسب نتایج مهم و حیاتی پی بردند و نیز سپاه پاسداران به یکی از ضرورت های حساس و حیاتی در تکمیل و توسعه سازمان خود آگاه گردید و آن لزوم ایجاد تقویت و توسعه یگان های دریایی برای انجام عملیات های آبی – خاکی بود. این رهیافت، قابلیت سپاه در انجام عملیات عبور از هور و رودخانه های بزرگ را توسعه داد و هسته اصلی عملیات های بدر، والفجر۸، کربلا۳، ۴ و ۵ و نیز زمینه ای برای تشکیل نیروی دریایی سپاه پاسداران گردید.
تلفات و ضایعات عراق در این عملیات به شرح ذیل می باشد:
کشته و زخمی شدن حدود ۱۵۰۰۰ نفر.
به اسارت درآمدن ۱۱۴۰ نفر .
انهدام ۱۵۰ تانک و نفربر و ۲۰۰ خودرو.
به غنیمت در آمدن ۱۰ تانک و ۶۰ کامیون.
انهدام ۲۱ تیپ به میزان ۲۰ تا ۱۰۰ درصد.
برخی از سرداران شهید عملیات خیبر :
سردار شهید محمد ابراهیم همت
نام پدر :علی اکبر
تاریخ تولد :۱۲/۲/۱۳۳۴
محل تولد :اصفهان / شهرضا
تاریخ شهادت : ۲۲/۱۲/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۲۸ سال
محل شهادت :جزیره مجنون
مزار شهید :گلزار شهدای شهرضا
سردار شهید حمید باکری
تاریخ تولد :-/۹/۱۳۳۴
محل تولد :آذربایجان‌غربی / ارومیه
تاریخ شهادت : ۶/۱۲/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۲۸ سال
محل شهادت :جزیره مجنون
مزار شهید : مفقودالجسد
سمت شهید : معاون اول لشگر ۳۱ عاشورا
برخی از شهدای عملیات خیبر :
شهید محمود زنگنه مدار
تاریخ تولد :۱۳۴۳
تاریخ شهادت : ۳/۱۲/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۱۹ سال
شهید اسداله زکی پور
نام پدر :محمدعلی
تاریخ تولد :۶/۶/۱۳۳۳
محل تولد :خوزستان /بهبهان
تاریخ شهادت : ۷/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :هورالهویزه
طول مدت حیات :۲۹ سال
شهید جواد زیوداری
نام پدر :غلام
تاریخ تولد :۲/۷/۱۳۳۱
محل تولد :لرستان /خرم آباد
تاریخ شهادت : ۱۱/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :طلائیه
طول مدت حیات :۳۱ سال
شهید محسن الشریف
تاریخ تولد :۲۱/۱۲/۱۳۳۶
محل تولد :اصفهان /اصفهان
تاریخ شهادت : ۲۹/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :بیمارستان
طول مدت حیات :۲۶ سال
شهید علی رحیمی
نام پدر :حسین
تاریخ تولد :۱۳۴۰
محل تولد :خراسان /بیرجند / مافریز
تاریخ شهادت : ۶/۱۲/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۲۲ سال
محل شهادت :جزیره مجنون
مزار شهید : روستای مافریز از توابع شهرستان بیرجند
شهید احمد ساربان نژاد
نام پدر :علی‌اکبر
تاریخ تولد :-/۱/۱۳۴۱
محل تولد :تهران /تهران
تاریخ شهادت : ۸/۱۲/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۲۱ سال
محل شهادت :جزیره مجنون
مزار شهید :بهشت زهرا- قطعه ۲۷- ردیف ۲- شماره ۱۴
شهید سیدشهاب الدین افتخاری
نام پدر :سیدعلی
تاریخ تولد :۱/۱/۱۳۴۲
محل تولد :تهران /طالقان /ساوجبلاق
تاریخ شهادت : ۱۰/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۲۰ سال
مزار شهید :کرج گلزار شهدای امامزاده محمد حصارک کرج
شهید حسینعلی قلعه زمانی
نام پدر :نوروز
تاریخ تولد :۱۳۴۵
تاریخ شهادت : ۵/۱۲/۱۳۶۲
محل تولد :اصفهان /اصفهان
طول مدت حیات :۱۷
محل شهادت :جزیره‌ی مجنون
مزار شهید :گلزار شهدای رهنان
شهید رضا حسن پور
تاریخ تولد :۲۳/۶/۱۳۳۹
نام پدر : مسلم
محل تولد :تهران /تهران
تاریخ شهادت : ۱۴/۱۲/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۲۳ سال
محل شهادت :جزیره مجنون
مزار شهید :گلزار امامزاده حسین قزوین
شهید عباس تاجیک
نام پدر :غلام
تاریخ تولد :۱۳۳۲
محل تولد :تهران /ورامین
تاریخ شهادت : ۱۰/اسفند/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۳۰
محل شهادت :جزیره مجنون
شهید صفر احمدی
تاریخ تولد :۱۳۳۹
محل تولد :خوزستان /مسجد سلیمان
تاریخ شهادت : -/اسفند/۱۳۶۲
محل شهادت :ساحل رود دجله
طول مدت حیات :۲۳ سال
مزار شهید :گلزار شهدای شهرستان شوش
شهید حمیدرضا گلکار
نام پدر :اکبر
تاریخ تولد :۱۳۳۸
محل تولد :تهران
تاریخ شهادت : ۱۱/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :طلائیه
طول مدت حیات :۲۳
مزار شهید :کرج گلزار شهدای امامزاده محمد حصارک
شهید سجاد کشاورزرضایی
تاریخ تولد :۱۳۴۴
محل تولد :تهران /تهران
تاریخ شهادت : ۳۰/۱۱/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۱۸ سال
مزار شهید :بهشت زهرا (س) _ قطعه ۲۸
شهید سیداصغر میرحسینی
نام پدر :سیدهاشم
تاریخ تولد :۱۳۴۱
محل تولد :اصفهان /اصفهان
تاریخ شهادت : ۱۱/اسفند/۱۳۶۲
محل شهادت :گلزار شهدای رهنان
طول مدت حیات :۲۱ سال
شهید غلامعلی بذرافکن
نام پدر :حسین
تاریخ تولد :۱۳۴۱
محل تولد :خراسان /بیرجند
تاریخ شهادت : ۶/اسفند/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۲۱
محل شهادت :مجنون
شهید غلام رضا ادهم
تاریخ تولد :۱۳۳۴
محل تولد :سمنان /سمنان
تاریخ شهادت : ۱۸/اسفند/۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۲۸ سال
شهید مسعود جعفری
نام پدر :صفر
تاریخ تولد :۱۳۳۱
محل تولد :تهران /فیروزکوه
تاریخ شهادت : ۱۳۶۳
محل شهادت :منطقه عملیاتی خیبر
طول مدت حیات :۳۲
مزار شهید : مفقودالجسد
شهید مصطفی رحمانی
نام پدر :هاشم
تاریخ تولد :۱۳۴۵
محل تولد :اصفهان /اصفهان /جانبخش
تاریخ شهادت : ۴/اسفند/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۱۷
محل شهادت :جزیره مجنون
مزار شهید :گلزار شهدای خمینی شهر
شهید مرتضی حمزه دولابی
نام پدر :علی
تاریخ تولد :۱۳۳۷
محل تولد :تهران /تهران
تاریخ شهادت : ۷/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۲۵ سال
مزار شهید :مفقودالجسد
شهید مصطفی پالیزبان
نام پدر :کرمعلی
تاریخ تولد :۱/۸/۱۳۳۹
محل تولد :تهران
تاریخ شهادت : ۱۱/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۲۳
مزار شهید : تهران- بهشت زهرا، قطعه ۲۷، ردیف ۲
شهید مجتبی ماستر فراهانی
تاریخ تولد :۱۳۴۶
محل تولد :مرکزی /اراک /ماستر
تاریخ شهادت : /اسفند/۱۳۶۲
محل شهادت :منطقه عملیاتی خیبر
طول مدت حیات :۱۷ سال
شهید اصغر بوربور
نام پدر :منصور
تاریخ تولد :۶/فروردین/۱۳۴۰
محل تولد :تهران /ورامین
تاریخ شهادت : ۱۸/اسفند/۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۲۲ سال
شهید علیرضا جان بر کف
نام پدر :حسین
تاریخ تولد :۱۳۴۴
محل تولد :خراسان /قاین /خشک
تاریخ شهادت : ۲۰/تیر/۱۳۶۴
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۲۰ سال
مزار شهید :روستای خشک از توابع شهرستان قاین
شهید محمدجواد شادالویی
تاریخ تولد :۱/مرداد/۱۳۴۴
تاریخ شهادت : ۸/اسفند/۱۳۶۲
محل شهادت :منطقه عملیاتی خیبر
طول مدت حیات :۱۸ سال
شهید احمد باقرصاد
نام پدر :رحیم
تاریخ تولد :۱۳۴۳
محل تولد :اصفهان /اصفهان
تاریخ شهادت : ۱۶/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۱۹ سال
مزار شهید :گلزار شهدای اصفهان
شهید محمدرضا فردچیان
تاریخ تولد :۸/۹/۱۳۳۸
محل تولد :خوزستان /اندیمشک
تاریخ شهادت : /۱۲/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۲۴
محل شهادت :طلائیه
شهید محمدرضا کردبچه
تاریخ تولد :۱۳۴۲
تاریخ شهادت : ۲۰/۱۲/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۲۰
محل شهادت :جزیره‌ی مجنون
شهید علی اصغر بربری
تاریخ تولد :۱۳۴۵
تاریخ شهادت : ۱۳۶۲
طول مدت حیات :۱۷
محل شهادت :جزایر مجنون
شهید حمزه بابایی
تاریخ تولد :/۸/۱۳۴۱
محل تولد :اصفهان /مبارکه
تاریخ شهادت : ۱۷/۱۲/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۲۱ سال
شهید علی عرب پور
نام پدر :محمدحسین
تاریخ تولد :۱۳۴۲
محل تولد :خراسان /قائنات /کوشک
تاریخ شهادت : ۴/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :پل القرنه
طول مدت حیات :۲۰ سال
شهید سیدعلی قالیبافان
نام پدر :سیدعبدالرحیم
تاریخ تولد :۱۳۳۶
محل تولد :خراسان /بیرجند
تاریخ شهادت : ۳/۱۲/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۲۶
محل شهادت :جزیره مجنون
مزار شهید :گلزار شهدای بیرجند
شهید مصطفی حلوائی
تاریخ تولد :۱۳۴۱
محل تولد :اصفهان /خمینی شهر
تاریخ شهادت : ۱۳۶۲
طول مدت حیات :۲۱ سال
شهید احمدرضا شکوری
تاریخ تولد :۱۳۴۵
محل تولد :سیستان‌وبلوچستان /زاهدان
تاریخ شهادت : ۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره‌ی مجنون
طول مدت حیات :۱۷ سال
شهید سیدعبدالله حسینی المدنی
نام پدر :سیداحمد
تاریخ تولد :۱/۳/۱۳۴۲
محل تولد :فارس /مهر
تاریخ شهادت : ۱۷/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۲۰ سال
شهید محمدحسن حمیدی زاده
تاریخ شهادت : ۱۵/۱/۱۳۶۳
محل شهادت :بیمارستان آیت الله طالقانی
شهید عبدالحسین نقوی
نام پدر :محمد
تاریخ تولد :۲/۳/۱۳۴۴
محل تولد :فارس /لامرد /لاورخشت
تاریخ شهادت : ۲۸/۱۲/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۱۸ سال
محل شهادت :طلائیه
شهید عبدالرحمن مزارعی
نام پدر :اسماعیل
تاریخ تولد :۳/۳/۱۳۴۲
محل تولد :فارس /لامرد /چاه شرف
تاریخ شهادت : ۳/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :طلائیه
طول مدت حیات :۲۰ سال
شهید سیدموسی موسوی
نام پدر :سیدجعفر
تاریخ تولد :۵/۱۲/۱۳۴۲
محل تولد :فارس /لامرد /چهو
تاریخ شهادت : ۹/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :خیبر
طول مدت حیات :۲۰ سال
شهید غلامرضا صفرپور
نام پدر :حسین
تاریخ تولد :۱۳۴۱
محل تولد :فارس /لامرد /قطب الدین
تاریخ شهادت : ۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره ی مجنون
طول مدت حیات :۲۱ سال
شهید غلامرضا زنگویی
نام پدر :اسماعیل
تاریخ تولد :۱۳۴۴
محل تولد :خراسان /بیرجند /افضل آباد
تاریخ شهادت : ۱۶/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۱۸ سال
مزار شهید :روستای افضل آباد از توابع شهرستان بیرجند
شهید سیدمهدی پشت مسجدی
نام پدر :سیدحسن
تاریخ تولد :۱۳۴۸
محل تولد :اصفهان /اصفهان
تاریخ شهادت : ۱۱/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۱۴ سال
مزار شهید :گلزار شهدای رهنان
شهید محمد جنیدی جعفری
نام پدر :احمد
تاریخ تولد :۱۳۳۳
محل تولد :قم /قم
تاریخ شهادت : ۱۸/اسفند/۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۲۹ سال
شهید غلامحسین پاک نهاد
نام پدر :محمد
تاریخ تولد :۱۳۴۱
محل تولد :خراسان /نهبندان /حسین آباد رزاق زاده
تاریخ شهادت : ۸/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :هورالهویزه
طول مدت حیات :۲۱ سال
مزار شهید :گلزار شهدای بیرجند
شهید ستار کبیری
نام پدر :محمد
تاریخ تولد :۱۳۴۵
محل تولد :اصفهان /اصفهان
تاریخ شهادت : ۱۰/اسفند/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۱۷ سال
مزار شهید :گلزار شهدای رهنان
شهید اکبر لطیفیان
نام پدر :غلامعلی
تاریخ تولد :۱۳۴۵
محل تولد :تهران /حسنآباد /کنارگرد
تاریخ شهادت : ۱۳۶۲
محل شهادت :مجنون
طول مدت حیات :۱۸ سال
مزار شهید :امامزاده اسماعیل زیوان
شهید سیدمحمد اعتصامی
نام پدر :سیدباقر
تاریخ تولد :۱۳۴۵
محل تولد :اصفهان /اصفهان (رهنان)
تاریخ شهادت : ۱۶/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۱۷ سال
مزار شهید :گلزار شهدای رهنان
شهید سیدمحسن اعتصامی
نام پدر :علی محمد
تاریخ تولد :۱۳۴۷
محل تولد :اصفهان /اصفهان
تاریخ شهادت : ۴/۱۲/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۱۵ سال
مزار شهید :گلزار شهدای رهنان
شهید مجید باباصفری
نام پدر :مصطفی
تاریخ تولد :۱۳۴۶
محل تولد :اصفهان /اصفهان
تاریخ شهادت : ۱۱/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۱۶ سال
مزار شهید :اصفهان
شهید علی تورانلو
نام پدر :محمدرضا
تاریخ تولد :۵/مرداد/۱۳۳۵
محل تولد :مرکزی /ساوه /رازقان
تاریخ شهادت : ۱۴/اسفند/۱۳۶۲
محل شهادت :طلائیه
طول مدت حیات :۲۷ سال
مزار شهید :
شهید علی محمد پاینده
تاریخ تولد :۳۱/۶/۱۳۴۰
محل تولد :اصفهان /نجف آباد
تاریخ شهادت : /۱۲/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۲۲ سال
شهید حسین بلندی
نام پدر :احمدرضا
تاریخ تولد :۱۳۳۴
محل تولد :اصفهان /اصفهان
تاریخ شهادت : ۲۲/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۲۸ سال
مزار شهید :گلزار شهدای رهنان
شهید سیدعلی موسوی
نام پدر :سید حسن
تاریخ تولد :۱۳۴۷
محل تولد :اصفهان /اصفهان
تاریخ شهادت : ۵/اسفند/۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۱۵ سال
مزار شهید :گلزار شهدای رهنان
شهید عبدالمهدی ضیائی‌فر
نام پدر :علی
تاریخ تولد :۱۱/۱۲/۱۳۲۴
محل تولد :خوزستان /دزفول
تاریخ شهادت : ۱۳۶۲
محل شهادت :طلائیه
طول مدت حیات :۳۸ سال
مزار شهید :اندیمشک
شهید احمد اسماعیلی
نام پدر :حسین
تاریخ تولد :۱۳۳۷
محل تولد :اصفهان /اصفهان
تاریخ شهادت : ۴/۱۲/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۲۵ سال
مزار شهید :گلزار شهدای رهنان
شهید احمدرضا اسماعیلی
نام پدر :عباس
تاریخ تولد :۱۳۴۵
محل تولد :اصفهان /اصفهان
تاریخ شهادت : ۸/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۱۷ سال
مزار شهید :گلزار شهدای رهنان
شهید ناصر ابراهیمی
نام پدر :رضا
تاریخ تولد :۱۳۴۴
محل تولد :اصفهان /اصفهان
تاریخ شهادت : ۶/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۱۸ سال
مزار شهید :مفقودالجسد
شهید محمدرضا بشیری
نام پدر :عباس
تاریخ تولد :۱۳۴۲
محل تولد : /عراق /کربلا
تاریخ شهادت : ۵/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۲۰ سال
مزار شهید :گلزار شهدای رهنان
شهید ابراهیم ایل
تاریخ تولد :۱۳۳۴
محل تولد :فارس /جهرم
تاریخ شهادت : ۵/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :طلائیه
طول مدت حیات :۲۸ سال
شهید حبیب الله اکبریان
نام پدر :کریم
تاریخ تولد :۱۳۴۱
محل تولد :اصفهان /اصفهان
تاریخ شهادت : ۳/۱۲/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۱۹ سال
مزار شهید :مفقودالجسد
شهید مرتضی حاجی آبادی
نام پدر :محمدولی
تاریخ تولد :۱۳۴۷
محل تولد :خراسان /بیرجند /حاجی آباد
تاریخ شهادت : ۱۶/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۱۵ سال
مزار شهید :گلزار شهدای روستای حاجی آباد
شهید سیدعلی محمد اعتصامی
نام پدر :سیدباقر
تاریخ تولد :/۳/۱۳۴۶
محل تولد :اصفهان /اصفهان
تاریخ شهادت : ۸/۱۲/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۱۶ سال
مزار شهید :گلزار شهدای رهنان
شهید مهدی خداپرست
نام پدر :ابوالقاسم
تاریخ تولد :۱۳۳۵
محل تولد :تهران /تهران /-
تاریخ شهادت : ۶/۱۲/۱۳۶۳
محل شهادت :بیمارستان صحرائی خاتم‌الانبیاء درمنطقه جفیر
طول مدت حیات :۲۸ سال
مزار شهید :تهران، بهشت‌زهرا قطعه ۲۶
شهید صمد چهارراهی
نام پدر :موسی
تاریخ تولد :۱۱/شهریور/۱۳۳۶
محل تولد :تهران /شهریار
تاریخ شهادت : ۱۱/اسفند/۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۲۶ سال
شهید مرتضی تاجیک
نام پدر :عبدالله
تاریخ تولد :۴/خرداد/۱۳۳۹
محل تولد :تهران /ورامین
تاریخ شهادت : ۱۸/اسفند/۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۲۳ سال
شهید علی اصغر کلاته سیفری
نام پدر :محمدعلی
تاریخ تولد :۱۳۳۸
محل تولد :خراسان /سبزوار /کلاته سیفر
تاریخ شهادت : ۶/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۲۴ سال
مزار شهید :گلزار شهدای کلاته سیفر در سبزوار
شهید مرتضی سلمان طرقی
تاریخ تولد :-/۴/۱۳۳۵
محل تولد :تهران /تهران /-
تاریخ شهادت : ۷/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۲۷ سال
مزار شهید :بهشت زهرا (س)، قطعه ۲۴، ردیف ۷۵، شماره ۲۵
شهید علی آواره
نام پدر :مهدی
تاریخ تولد :۲۰/۱۰/۱۳۳۲
محل تولد :خراسان /بیرجند /براندود
تاریخ شهادت : ۲۲/۱۲/۱۳۶۳
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۳۱ سال
مزار شهید :روستای براندود بیرجند
شهید ماشاء‌الله سلطانی
نام پدر :مصطفی
تاریخ تولد :۲۱/دی/۱۳۴۰
محل تولد :تهران /پاکدشت /جیتو
تاریخ شهادت : ۴/اسفند/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۲۲ سال
شهید محمدرضا علیجانی
نام پدر :حسنعلی
تاریخ تولد :۱۴/اردیبهشت/۱۳۳۵
محل تولد :تهران /دماوند
تاریخ شهادت : ۱۵/اسفند/۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۲۷ سال
شهید سید سعید بهاری
نام پدر :سید عزیز
تاریخ تولد :۱۳۳۸
محل تولد :تهران /رباط کریم
تاریخ شهادت : ۱۲/اسفند/۱۳۶۲
محل شهادت :طلائیه
طول مدت حیات :۲۴ سال
شهید محمدجعفر رجبی
نام پدر :ناصر
تاریخ تولد :۳/شهریور/۱۳۳۵
محل تولد :تهران /رباط کریم
تاریخ شهادت : ۱۸/اسفند/۱۳۶۲
محل شهادت :منطقه عملیاتی خیبر
طول مدت حیات :۲۷ سال
شهید امیر سفیداری
نام پدر :محمود
تاریخ تولد :۱۷/خرداد/۱۳۳۴
محل تولد :تهران /رباط کریم
تاریخ شهادت : ۱۸/اسفند/۱۳۶۲
محل شهادت :طلائیه
طول مدت حیات :۲۶ سال
شهید سید مجید شاهچراغی
نام پدر :سید مرتضی
تاریخ تولد :۱۶/دی/۱۳۳۹
محل تولد :تهران /رباط کریم
تاریخ شهادت : ۱۸/اسفند/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۲۳ سال
شهید کریم گلدوزی
نام پدر :ابراهیم
تاریخ تولد :۲/خرداد/۱۳۴۲
محل تولد :تهران /رباط کریم
تاریخ شهادت : ۱۸/اسفند/۱۳۶۲
محل شهادت :طلائیه
طول مدت حیات :۲۱ سال
شهید محمود توسلی
نام پدر :توسل
تاریخ تولد :۱۹/دی/۱۳۳۲
محل تولد :قزوین /قزوین /-
تاریخ شهادت : ۱۱/اسفند/۱۳۶۲
محل شهادت :طلائیه
طول مدت حیات :۳۰ سال
شهید محمد کرمیار
نام پدر :نادعلی
تاریخ تولد :۲۰/اردیبهشت/۱۳۳۷
محل تولد :تهران /ساوجبلاغ
تاریخ شهادت : ۱۱/اسفند/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۲۵ سال
محل شهادت :طلائیه
مزار شهید :مفقودالجسد
شهید محمدحسن خوشی
نام پدر :فضل اله
تاریخ تولد :۱/فروردین/۱۳۴۰
محل تولد :اصفهان /گلپایگان /-
تاریخ شهادت : ۱۸/اسفند/۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۲۲ سال
شهید جمال‌الدین تاج‌الدین
نام پدر :محمدجان
تاریخ تولد :۱۰/مرداد/۱۳۳۸
محل تولد :تهران /فیروزکوه
تاریخ شهادت : ۲۱/اسفند/۱۳۶۲
محل شهادت :جنوب
طول مدت حیات :۲۴ سال
مزار شهید :
شهید علی رمضانی
نام پدر :یارمحمد
تاریخ تولد :۱۳۴۴
محل تولد :خراسان /بیرجند /براندود
تاریخ شهادت : ۶/۱۲/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۱۸ سال
مزار شهید :گلزار شهدای روستای براندود از توابع شهرستان بیرجند
شهید هدایت الله خسروی
نام پدر :اسماعیل
تاریخ تولد :۱۳۳۶
محل تولد :خوزستان /باغملک /طلاور
تاریخ شهادت : ۱۳۶۲
طول مدت حیات :۲۶ سال
مزار شهید :باغملک
شهید سیدسعید خاتمی راد
نام پدر :سید عبدالحسین
تاریخ تولد :۱۳۴۳
محل تولد :خراسان /بیرجند
تاریخ شهادت : ۱۶/۱۲/۱۳۶۲
محل شهادت :جزیره مجنون
طول مدت حیات :۱۹
مزار شهید :گلزار شهدای بیرجند
شهید سیدمصطفی حسینی
نام پدر :ابوالقاسم
تاریخ تولد :۱۳۳۸
محل تولد :اصفهان /اصفهان
تاریخ شهادت : ۴/۱۲/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۲۴ سال
مزار شهید :گلزار شهدای رهنان
شهید محمد درویشی
نام پدر :ابراهیم
تاریخ تولد :۱۳۴۰
محل تولد :خراسان /بیرجند /گازار
تاریخ شهادت : ۱۶/۱۲/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۲۲ سال
مزار شهید :گلزار شهدای بیرجند
شهید باقر صادقیان
نام پدر :ابراهیم
تاریخ تولد :۱۳۴۵
محل تولد :اصفهان /اصفهان
تاریخ شهادت : ۵/۱۲/۱۳۶۲
طول مدت حیات :۱۷ سال
مزار شهید :مفقودالجسد
منبع:راسخون
نظرات