به نام خدا

قرآن کریم، سفره ای است آسمانی برای بهره مند شدن همه انسان ها.

و تدبر، راه فراگیر استفاده همه آدمیان است از پذیرایی هدایتی این سفره بی نهایت الهی

سوره النساء,  آیه۸۲

✨أفَلَا یَتَدَبَّرُونَ ٱلْقُرْءَانَ  وَلَوْ کَانَ مِنْ عِندِ غَیْرِ ٱللَّهِ لَوَجَدُوا۟ فِیهِ ٱخْتِلَٰفًا کَثِیرًۭا.✨

پس آیا در قرآن تدبر نمی کنند (تا به هماهنگی آیات آن پی ببرند و دریابند که از جانب خدا نازل شده است؟)اگر قرآن از جانب غیر خدا بود،قطعاً در آن ناسازگاری و ناهماهنگی بسیار می یافتند.

بسم الله الرحمن الرحیم

تدبر در سوره مبارکه انشقاق – قسمت اول

إِذَا السَّماءُ انْشَقَّتْ

معنای آیه‌ی ۱

إذا: آن‌گاه که ـ آن‌زمان که

السماء: آسمان

انشقت: بشکافد ـ شقه شقه شود

ترجمه‌ی آیه: آن‌گاه که آسمان بشکافد

توضیحات آیه :

این آیه از به هم ریختن نظامِ منسجم آسمان‌ها حرف می‌زند.

آسمانی که اجرام آسمانیِ غول‌پیکرِ زیادی در آن با نظم و ترتیب در حال حرکت هستند.

نظمی که آنقدر دقیق است که دانشمندان با تکیه بر حرکت ستاره‌ها و سیاره‌ها و منظومه‌ها، تقویم‌های صدساله می‌نویسند و خورشیدگرفتگی‌ها و ماه‌گرفتگی ها را پیش‌بینی می‌کنند.

اما آسمان، کجاست؟

از خودِ قرآن استفاده می‌شود که آسمان، هفت طبقه داره: “فسوّاهن سبع سماوات”. یعنی ما هفت آسمان در جهان هستی داریم.

تمامِ آن‌چه از ستارگان و سیارات و منظومه‌ها و کهکشان‌ها و کیهان‌ها با چشمِ مسلح و غیر مسلح می‌بینیم، مالِ آسمانِ اول هست که اصطلاحا می گویند آسمان دنیا: “إنا زینا السماء الدنیا بزینه الکواکب”. یعنی ما آسمان دنیا را با زینتِ ستارگان تزئین کرده‌ایم.

بعد از آسمانِ دنیا، کجاست؟

آسمان دوم مانند لایه‌ی دومِ پیاز، روی لایه‌ی مرکزیِ پیاز اشراف دارد و از لحاظ بزرگی، بسیار وسیع‌تر است. از روایت استفاده می‌شه که نسبت آسمان اول به آسمان دوم مثلِ نسبتِ یک حلقه‌ی انگشتر به بیابان وسیع است. یعنی آنقدر آسمان دوم، بزرگ‌تر است که بشر به آن آسمان دسترسی ندارد.

این لایه‌بندیِ پیازگونه‌ی آسمان‌های هفتگانه ادامه می یابد تا بالاخره به آسمان هفتم می‌رسد.

وقتی خدا می‌گوید آسمان رو می‌شکافیم منظورش فقط همین اتمسفر و حتی شکافِ منظومه‌ی شمسی یا کهکشان و کیهان نیست. وقتی خدا حرف از شکافِ آسمان می‌زند یعنی هفت لایه‌ی به هم تنیده‌ی غول‌پیکر را دچار بی نظمی می‌کند.

توضیح بیشترِ انشقاق :

شکاف در آسمان یعنی به هم خوردنِ نظم و نظامِ اجرام آسمانی. یعنی خروج آنها از مدارهایشان.

الآن همه‌ی اجرام آسمانی با برایند دو نیروی “گریز از مرکز” و “جاذبه”، با نظم و مرتب در مدار خود حرکت می‌کنند . پس شکاف یعنی این انسجام و نظم و ترتیب، به هم بخورد.

خدا تویِ آیه‌ی اولِ سوره‌ی انشقاق می‌خواهد عظمت آسمان را بیان کند و این معرفت ایجاد شود که این سازه‌ی با عظمت که قطعاً سازنده‌ای دارد، یه روز آشفته می‌شود.

یک روز همه‌ی این عظمت به هم می‌خورد. این انسانِ کوچک، که ذره‌ای بیش نیست در برابر برهم ریختگیِ آن روز باید چطور خودش رو نجات بدهد؟

در آیه‌ی بعدی تصریح می کند که این شکافتن یک فرایندِ اختیاری نیست و با جبرِ الهی صورت می‌گیرد یعنی آسمان نمی‌تواند بگوید من شکافته نمی‌شوم. تا امر الهی صادر شود ، آسمان‌های هفت‌گانه مطیع محضر خدا خواهند بود .

روز انشقاق، روزگاری است که در صور و بانگِ اعلام دمیده می‌شود و در آن هنگام، آسمانِ پوشیده از ابر، شکاف بر می‌دارد. در ادامه‌ی سوره استفاده می‌شد که زمین، تکه تکه و ریز می‌شود.

? باور کنیم که این روز را همه‌ ما درک خواهیم کرد و باید با سوره همراه بشویم تا ببینیم آیا میتوان امان‌ نامه‌ای از خدا گرفت برای این‌ روز؟ پناه بر خدا…

ادامه دارد…

سید محمد مهدی صدری