رهبر معظم انقلاب روز دوشنبه، ۱۱ مردادماه، در دیدار هزاران نفر از قشرهای گوناگون مردم استان‌های مختلف کشور به موضوعات مهمی از جمله تجربه برجام، بدعهدی آمریکا، ضرورت توجه به توانمندی‌های داخلی و حفظ وحدت و یکپارچگی ملت اشاره داشتند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، در فراز ابتدایی سخنان خویش به اهمیت توجه به قرآن در تمام شئون زندگی اشاره و اظهار کردند: آیات کریمه قرآن و کلمات قرآن، در هر جایی، در هر وقتی که تلاوت بشود و خوانده بشود، مایه روحانیت و معنویت و برکت است؛ بخصوص این آیاتی که این برادران عزیز انتخاب کرده بودند که آیات سوره احزاب بود و نشان‌دهنده خطّ روشن و مستقیم امّت اسلامی در هنگامه‌های دشوار، در چنبره‌های سخت زمانه و روشن‌کننده راه امّت است. معلوم می‌کند که اگر امّت اسلامی در هر برهه‌ای، در هر دوره‌ای دچار مشکلاتی شد – از قبیل همان مشکلاتی که در این آیات به آنها اشاره شده است- راه چیست. «مِنَ المُؤمِنینَ رِجالٌ صَدَقوا ما عاهَدُوا اللهَ عَلَیه»؛ وقتی پیمان با خدا و معاهده‌ای که دل‌های مؤمن با خدا بسته‌اند صادقانه باشد، همه کارها پیش خواهد رفت؛ همه مشکلات برطرف خواهد شد. البتّه زندگی موانع دارد، مشکلات دارد، هیچ جادّه آسفالته‌ای در مقابل هیچ ملّتی نیست؛ باید راه را با همّت خودشان، با کوشش خودشان هموار کنند، صاف کنند و به سمت اهداف خودشان حرکت کنند. ملت‌هایی که به اوج معنویت و مدنیت و رفاه و سعادت رسیدند، این‌جوری حرکت کردند. این آیات به ما این چیزها را تعلیم می‌دهد.

این بخش از سخنان رهبر معظم انقلاب اشاره به آیه ۲۳ سوره احزاب است که سرنوشت مؤمنانی را به تصویر می‌کشد که حتی در سخت‌ترین شرایط بر عهدشان صادقانه ایستاده‌اند و گذر زمان سستی و انحرافی در عهد و پیمان‌شان راه نمی‌یابد.

در این آیه آمده است: «مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِیلًا/ از میان مؤمنان مردانی‌اند که به آنچه با خدا عهد بستند صادقانه وفا کردند برخى از آنان به شهادت رسیدند و برخى از آنها در [همین] انتظارند و [هرگز عقیده خود را] تبدیل نکردند».

ویژگی این دسته از مؤمنان صداقت در گفتار و کردار، پایبندی به عهد و پیمان و استقامت در هر شرایطی و پایداری در مسیر راستین است؛ در تفسیر نمونه در رابطه با این گروه از مؤمنان آمده است: «این آیه اشاره به گروه خاصى از مؤمنان است که در تأسى به پیامبر(ص) از همه پیشگام‌تر بودند و بر سر عهد و پیمانشان با خدا یعنى فداکارى تا آخرین نفس و آخرین قطره خون ایستادند. آیه چنان مفهوم وسیعى دارد که تمام مؤمنان راستین را در هر عصر و هر زمان شامل مى‏شود، چه آنها که جامه شهادت در راه خدا بر تن پوشیدند و چه آنها که بدون هیچ گونه تزلزل بر سر عهد و پیمان با خداى خویش ایستاده‏اند و آماده جهاد و شهادتند».

در روایتی نیز از امام صادق(ع) آمده است: مؤمنان دو گروهند، مؤمنی که به عهدی که با خدا بسته صادق و وفادار باشد و این است مصداق قول خدای عزّ و جل که می‌فرماید: «رِجالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُو الله»َ و آن کسی است که سختی‌های دنیا و آخرت گریبانگیر او نخواهد شد و او در قیامت شفاعت می‌کند نه این که مورد شفاعت قرار گیرد. و گروه دوم مؤمنان، مؤمنی است که احیاناً کج یا راست می‌شود و حالت ثبات به خود نمی‌گیرد، او کسی است که گرفتار سختی‌های دنیا و آخرت می‌شود، او در قیامت مورد شفاعت قرار می‌گیرد و نمی‌تواند شفاعت کند».

در شرایط کنونی نیز ایمان، صداقت، تعهد و ایستادگی راه حلی برای رفع مشکلات جهان اسلام است؛ هر یک از آحاد امت اسلامی در هر جایگاه و سطحی هستند با ایمان راسخ خود جامعه را از بدی‌ها و کژی‌ها و حربه‌های دشمنان مصون بدارند. این صفات در حالی برای مؤمنان بیان می‌شود که دشمنان جوامع ایمانی و اسلامی فاقد چنین ویژگی‌هایی هستند و نمی‌توان انتظار صداقت و پایبندی به تعهدات از آنها داشت. دشمنان جوامع اسلامی سال‌ها تلاش کردند با استفاده از ابزار سخت بر آنها تسلط پیدا کنند و نهایتاً توانستند بخشی از آنها را مستعمره خود بسازند، اما با این حال برخی جوامع با مقاومت و ایستادگی خود تن به ذلت بردگی ندادند و در برابر فشارها و تهدیدهای مختلف مقاومت کردند.

با این حال دشمنی دشمنان ادامه داشت؛ با این تفاوت که نه با شیوه‌های سخت، بلکه با شیوه‌های نرم و با استفاده از تزویر شرایط را به‌گونه‌ای رقم زدند تا بتوانند از گوشه‌ای منفذی برای ورود خود به مرزهای جوامع اسلامی پیدا کنند. همان شیوه‌ای که شیطان رجیم به عنوان اولین و بزرگ‌ترین دشمن بشر از آغاز خلقت تا کنون به واسطه آن تلاش کرده آدم و آدمیان را از صراط مستقیم منحرف سازد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی و آشکار شدن دشمنی‌های آمریکا با انقلاب اسلامی، امام خمینی(ره) آمریکا را شیطان بزرگ خواندند تا خط سیر این نظام استبکاری را در برابر جوامع اسلامی ترسیم کنند. رهبر معظم انقلاب نیز در سخنان خود به عبارت امام خمینی(ره) در رابطه با آمریکا اشاره ای داشتند و در این رابطه اظهار کردند: «امام بزرگوار ما فرمود: آمریکا شیطان بزرگ است؛ واقعاً این تعبیر، تعبیر فوق‌العاده‌ای است. خدای متعال از قول شیطان نقل می‌کند که شیطان در قیامت به کسانی که از او متابعت کرده‌اند می‌گوید: «اِنَّ اللهَ وَعَدَکُم وَعدَ الحَقِّ وَ وَعَدتُکُم فَاَخلَفتُکُم»؛ شیطان به پیروان خودش می‌گوید خدا وعده روراست درست به شما داده بود، شماها از وعده خدا پیروی نکردید، پابند نماندید؛ من وعده دروغی به شما۲ دادم، شما دنبال من راه افتادید! من تخلّف وعده کردم، من وعده دادم به شما و تخلّف کردم؛ شیطان پیروان خودش را این‌جور در قیامت ملامت می‌کند. بعد هم خدای متعال می‌فرماید از قول شیطان که به آنها می‌گوید که «فَلا تَلومونی وَلوموا اَنفُسَکُم»، من را ملامت نکنید، خودتان را ملامت کنید. این عیناً امروز منطبق است با آمریکا. حالا شیطان در قیامت این حرف را می‌زند، آمریکایی‌ها امروز در دنیا این حرف را می‌زنند؛ وعده می‌دهند، عمل نمی‌کنند، تخلّف می‌کنند. امتیاز نقد را می‌گیرند، امتیاز نسیه را نمی‌دهند؛ وضع آمریکا این است».

اشاره رهبر معظم انقلاب مربوط به بخشی از آیه ۲۱ سوره ابراهیم است که تصویری از گمراهان و پیروان شیطان را در روز جزا نمایش می‌دهد. این افراد که به دلیل پیروی از دسایس شیطانی و تسلیم شدن در برابر هوای نفس دستاویز مطمئنی در قیامت ندارند، متوسل به رهبر و مقتدای خود می‌شوند که همان شیطان است؛ اما شیطان نسبت به وعده‌هایی که به پیروان خود داده تخلف می‌کند.

در این آیه در رابطه با روز قیامت آمده است «وَبَرَزُوا لِلَّهِ جَمِیعًا فَقَالَ الضُّعَفَاءُ لِلَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا إِنَّا کُنَّا لَکُمْ تَبَعًا فَهَلْ أَنْتُمْ مُغْنُونَ عَنَّا مِنْ عَذَابِ اللَّهِ مِنْ شَیْءٍ قَالُوا لَوْ هَدَانَا اللَّهُ لَهَدَیْنَاکُمْ سَوَاءٌ عَلَیْنَا أَجَزِعْنَا أَمْ صَبَرْنَا مَا لَنَا مِنْ مَحِیصٍ/ و همگى در برابر خدا ظاهر مى‌شوند پس ناتوانان به گردنکشان مى‏‌گویند ما پیروان شما بودیم آیا چیزى از عذاب خدا را از ما دور مى‌کنید، مى‏‌گویند اگر خدا ما را هدایت کرده بود قطعا شما را هدایت می‌کردیم چه بى‏‌تابى کنیم چه صبر نماییم براى ما یکسان است ما را راه گریزى نیست».

این آیه عاقبت تقلید کورکورانه و یا پیروی ذلت بار افراد به دلیل ضعف و ناتوانی شان از مستکبران را زیان‌بار توصیف می‌کند و با توصیف آن انسان را از چنین سرنوشتی برحذر می‌دارد. علامه طباطبایی در ذیل این آیه وقایع را چنین تشریح کرده است: در آن روز مستضعفان به اقویا و مستکبران می‌گویند که ما در دنیا مقلد و مطیع شما بودیم و از خود استقلال عقیده و روش نداشتیم، پس آیا امروز شما که اولیاء ما بوده و دارای عزت و قدرت بودید، ولی از ایمان به خدا و آیات او تکبر و استنکاف ورزیدید و از راه او اجتناب کردید، می‌توانید چیزی از عذاب الهی را از ما دفع کنید؟ ولی از آنجا که ضعفاء و افراد مقلد بدون هیچ دلیل و برهانی مطیع افراد مستکبر شده و خود را از حریت عقیده و ایمان ساقط کرده بودند و این گروه اندک مستکبر هرگز بدون مساعدت و خواست خود افراد مستضعف قادر نبودند تا آنها را پیرو خویش سازند، پس مستضعفان خودشان با خضوع و ذلت در برابر آنان به ایشان این قدرت را اعطا کردند در حالیکه عزت فقط از آن خدا و رسول و مؤمنان است و هرگز شایسته نیست که بنده‌ای از بندگان خدا خودش را در برابر بنده دیگر ذلیل و خوار سازد و بنده او باشد و طاغوت‌ها و مستکبران اگر هم مالک جسم فردی شوند، هرگز نمی‌توانند مالک روح و نفس و عقل وی گردند، جز آنکه او خودش با ذلت خود را تسلیم آنها کند، لذا این عذر افراد مستضعف ابدا موجه نیست، بلکه خود این عمل آنها جرمی است که به واسطه آن باید مجازات شوند. به هر صورت اقویا و مستکبران در جواب آنها می‌گویند، اگر ما می‌دانستیم که چگونه از عذاب رهایی حاصل می‌شود، شما را نیز نجات می‌دادیم، و یا اگر در دنیا خدا ما را هدایت کرده بود ما هم شما را به سوی دین حق هدایت می‌کردیم اما حالا دیگر جزع و فزع یا صبر برای ما یکسان است و هیچ گریزگاهی برای ما نیست تا از عذاب خدا به آنجا بگریزیم.

بنابراین راه گریزی برای این دو گروه وجود ندارد؛ چه کسانی که گمراه کرده‌اند و چه کسانی که کورکورانه و یا از روی ضعف اطاعت کرده‌اند؛ در این رابطه در تفسیر نمونه آمده است: «کسانى که چشم و گوش بسته دنبال این و آن می‌افتند و به اصطلاح افسار خود را به دست هر کس می‌سپارند افراد ناتوان و بی‌شخصیتى هستند که قرآن از آنها تعبیر به «ضعفاء» کرده است. سرنوشت آنها و پیشوایانشان هر دو یکى است و این بینوایان حتى در سخت‌ترین حالات نمی‌توانند از حمایت رهبران گمراه بهره گیرند، و حتى ذره‌اى از مجازاتشان را تخفیف دهند، بلکه شاید با سخریه به آنها پاسخ می‌دهند که بیهوده جزع و فزع نکنید که راه خلاص و نجاتى در کار نیست.

امروز نیز آمریکا در چنین وضعیتی قرار دارد؛ سیاست‌های آمریکا در قبال دیگر کشورها به ویژه کشورهای اسلامی بر اساس دیدگاه‌های استعماری خود بوده و برای ملت‌ها و کشورهایی که تلاش می‌کنند با مقاومت استقلال و آزادی خود را حفظ کنند، با وعده‌های واهی آینده روشنی را ترسیم می‌کند اما پس از تسلیم ملت‌ها در برابر گردنکشی آمریکا و زمانی که موعد تحقق وعده‌ها می‌رسد، خود را اساساً مقید به وعده‌هایی که داده نمی‌داند، از همین روست که همواره بر اعتماد به وعده‌های خداوند توصیه شده‌اند؛ وعده‌های راستینی که همواره راهگشای مشکلات بوده و در سختی‌ها هدایت‌ها، نصرت‌ها و حمایت‌های خداوند پیروزی را برای مسلمانان به ارمغان آورده است.

رهبر معظم انقلاب نیز بر این اصل تأکید داشته و اظهار کردند: اگر ما ملّت ایران به وعده‌ای که خدای متعال داده است خوش‌بین باشیم و مقدّمات آن وعده را فراهم بکنیم، مشکلات برطرف خواهد شد. خدا فرموده است: «اِن تَنصُرُوا اللهَ یَنصُرکُم»؛ اگر شما دین خدا را نصرت کنید و انگیزه‌های الهی را تقویت کنید و نصرت کنید، قطعاً خدای متعال شما را نصرت خواهد کرد؛ کسی را هم که خدای متعال نصرت بکند، هیچ موجودی در عالم نمی‌تواند او را تضعیف بکند؛ روزبه‌روز قوی‌تر خواهد شد و پیروزتر خواهد شد. امیدواریم خدای متعال ملّت ایران را در همه میدان‌ها – میدان‌های امنیّتی، اقتصادی، نظامی، سیاسی، فرهنگی و علمی- ان‌شاءالله پیروز کند و شما ملّت عزیز را هر روز از روز قبل خوشبخت‌تر و پیروزتر قرار بدهد.

رهبر معظم انقلاب در بیانات خود در دیدار اقشار مختلف آیه ۷ سوره محمد را که به وعده راستین الهی اشاره دارد، مورد اشاره قرار دادند؛ آیه‌ای که پشتوانه بزرگی برای جوامع اسلامی و ایمانی بوده و راه‌های سخت و دشوار را برای مسلمانان هموار کرده است.

در تفسیر المیزان این آیه به عنوان وعده نصرت قطعی و حتمی مطرح شده و تصریح کرده شده است: حال که امر چنین است، پس بر مؤمن واجب است که جان خود را در راه نصرت دین خدا هدیه کند. همان اقدامی که ملت ایران از ابتدای نهضت امام خمینی(ره) آن را سرلوحه مبارزات خود کرد و با جان‌نثاری‌های خود پرچم انقلاب اسلامی را همچنان در اوج نگه داشته است.

منبع: خبرگزاری ایکنا – محمود قره‌داغی